مراحل اجرای اسکلت فلزی از صفر تا صد

در این مطلب در مورد مراحل اجرای اسکلت فلزی توضیح خواهیم داد. این مطلب مربوط به اجرای سازه فلزی جوشی با قاب ساده است که تمامی مراحل ساخت و نصب اسکلت در کارگاه ساختمانی یا انبار جوشکاری انجام می‌شود. اگر در مورد هزینه اسکلت فلزی و هزینه ساخت آپارتمان قصد دارید اطلاعات کسب کنید به این مقالات در سایت کارکشته مراجعه کنید.

مراحل اجرای اسکلت فلزی

1. اجرای صفحه ستون‌ها (بیس پلیت)
2. ساخت ستون‌های فلزی
3. ساخت تیرهای فلزی
4. برپایی ستون‌ها توسط جرثقیل
5. آماده‌سازی و نصب تیرهای فلزی
6. شاقول کردن ستون‌ها

اجرای صفحه ستون‌ها

هواگیری و تراز نمودن صفحه ستون ها

در مطلب دیگری در مورد مراحل اجرای فونداسیون صحبت کردیم و گفتیم که بعد از پایان آرماتوربندی فونداسیون در اسکلت فلزی، صفحه ستون‌ها یا بیس پلیت‌ها را اجرا کرده و در انتها بتن ریزی فونداسیون را انجام می‌دهیم. چند روز بعد از بتن ریزی فونداسیون نوبت به هواگیری و تراز نمودن و پر کردن زیر صفحه ستون یا بیس پلیت ها به وسیله گروت میرسد. برای اینکار ابتدا مهره های صفحه ستونها را باز کرده و صفحه ستون را جدا میکنیم.

سپس به وسیله دوربین نقشه برداری همه صفحه ستونها را به تراز مد نظر منتقل کرده و زیر آنرا با گروت پر می‌کنیم. پر کردن زیر صفحه ستون با گروت از این منظر دارای اهمیت است که معمولا بتن به قسمتهایی از زیر صفحه ستونها نمیرسد. بنابراین در این مرحله میتوانیم با پر کردن زیر صفحه ستون (بیس پلیت) با گروت این ایراد را برطرف کنیم.

بعد از اینکه زیر صفحه ستونها با گروت پر شد با چکش به صفحه ضربه میزنیم تا هوای اضافه خارج شود. در انتها نیز مهره ها را سفت میکنیم و حتی میتوانیم به ستون جوش دهیم.

اجرای براکت‌های ستون

در این مرحله مرکز ستون‌ها توسط دوربین نقشه برداری مشخص شده و با توجه به آن موقعیت براکت‌ها و نبشی های پای ستون را مشخص کرده و از دو سمت آنها را به صفحه ستون جوش می‌دهیم.

ساخت ستون‌های فلزی

در این مرحله به بررسی مراحل ساخت ستونهای فلزی خواهیم پرداخت.

اجرای شاسی کار اسکلت فلزی

برای ساخت ستون‌های فلزی باید زیر کار این ستون‌ها ساخته شود. به این کار اصطلاحا شاسی کار اسکلت فلزی گفته می‌شود. برای اینکار لازم است از تیرآهن سایز ۱۶ استفاده کنیم. توجه کنید نیازی به خرید آهن اضافه نبوده و میتوانیم از آهن آلاتی که برای اجرای راهپله خریداری کردیم استفاده کنیم.

دوبل یا سوبل کردن آهن آلات

در این مرحله با توجه به نقشه باید ستونهای دوبل، سوبل و نردبانی ساخته شود. برای اینکه تخمینی از سایز ستونها داشته باشید به مطلب محاسبه تیرآهن و وزن آهن مصرفی در ساختمان یک تا هشت طبقه مراجعه کنید.

ابتدا با جوش تک خال تیرآهن ها به یکدیگر متصل شده سپس جوشکاری تکمیل می‌گردد. توجه گردد جوشکاری را نباید از یک سمت ستون شروع کرده و به انتهای ستون برسیم چون حرارت جوشکاری باعث اعوجاج ستون خواهد شد. روش صحیح اجرا بدین صورت است که خطوط جوشکاری را از قبل علامت زده سپس ابتدا، انتها و وسط را جوشکاری کرده و همینطور خطوط دیگر را بدین صورت جوشکاری میکنیم تا کار تکمیل گردد.

ستون نردبانی

ستون‌های نردبانی در حقیقت ستونهای سه تایی هستند که ستون وسطی آنها حذف شده است. جدول زیر بست‌های ستون نردبانی در نقشه های سازه پروژه امامت را نشان می دهد.

ستونهای نردبانی در ابتدای ستون و همچنین تراز طبقات قطعا به صورت سوبل خواهند بود. طول آهن میانی باید توسط طراح سازه مشخص شود. به عنوان مثال تصویر زیر جزییات این مورد را در نقشه های سازه پروژه امامت نشان میدهد. همانطور که میبینید طول این آهن ۸۰ سانت بوده که از این مقدار ۲۰ سانت روی بال تیر قرار میگیرد.

اجرای ورق تقویت ستون

پس از اینکه دوبل یا سوبل کردن ستون به پایان رسید باید ورق تقویت ستونها را اجرا کنیم.

وصله ستون فلزی

همانطور که میدانید طول شاخه آهن ۱۲ متر است. بنابراین اگر ارتفاع ساختمان شما از ۱۲ متر بیشتر باشد باید ستونهای خود را وصله کنید. جزییات وصله ستون توسط طراح سازه مشخص می‌شود. محل وصله ستون از قبل باید پیش بینی شود و این محل نباید در محل اتصال تیر به ستون باشد.

مشخصات ورق‌های وصله بال و جان توسط طراح سازه در جدولی مشابه جدول زیر داده می‌شود.

اجرای ورقهای نشیمن تیر

در این مرحله با توجه به ارتفاع سقف و ارتفاع تیری که به ستون متصل میشود محل ورق نشیمن را مشخص کرده و این ورق را به ستون فلزی جوش می‌دهیم.

به عنوان مثال فرض کنید فاصله صفحه ستون تا بالای تیرها (زیر بتن سقف) در نقشه ها ۳۷۰ سانتیمتر ذکر شده است. یکی از ستون‌های ما از دو طرف به تیرهای IPE27 و IPE20 متصل شده است. بنابراین ورق نشیمن این دو تیر به ترتیب در فواصل ۳۵۳ و ۳۶۰ سانتیمتر از ابتدای ستون قرار میگیرد. (ارتفاع هر تیر را از ۳۷۰ سانتیمتر کم کردیم.)

توجه کنید در بعضی از نقشه ها ارتفاع کف تا کف سازه ای داده می‌شود. به عنوان مثال اگر در نقشه فاصله کف تا روی بتن سقف داده شود لازم است ضخامت بتن سقف نیز کسر شود.

برپایی ستون‌های فلزی توسط جرثقیل

در این قسمت از مراحل اجرای اسکلت فلزی، عملیات ساخت ستون‌ها به پایان رسیده و نوبت به جرثقیل می‌رسد تا ستون‌ها را برپا کند.

در هنگام نصب ستون ها، برای جلوگیری از سقوط آنها باید این ستون ها را به وسیله تیرهای واسط یا هر روش دیگری به سایر ستونها مهار کرد. توجه کنید هیچ ستونی نباید قبل از ایجاد اتصال با سایر ستون ها آزادانه رها شود.

آماده‌سازی و نصب تیرهای فلزی

پس از اینکه برش گیرها به تیرهای اسکلت فلزی جوشکاری شد به وسیله جرثقیل تیرهای همه طبقات را در طبقه اول آماده سازی میکنیم.

وصله تیرهای فلزی

چنانچه بخواهیم از برای ساخت تیری از وصله استفاده کنید نکات زیر را درنظر بگیرید:

• توصیه میشود که محل وصله از وسط دهانه و تکیه گاه به اندازه ۲ برابر ارتفاع تیر فاصله داشته باشد.
• در صورتیکه تیر دارای ورق تقویت است محل وصله بهتر است از محل ورق تقویت عبور نکند. در صورت عبور وصله از محل ورق تقویت ورق وصله به صورت دو ورق در بالا یا پایین با سطح مشابه ورق وصله اجرا می‌شود.

جدول زیر جزییات ورقهای وصله بال و جان در پروژه امامت را نشان می‌دهد.

نصب کش و پلها به ستونهای فلزی

در این مرحله از قبل جوشکاری تیرهای فرعی به اصلی انجام شده است و جرثقیل تیرهای هر دهانه را بلند کرده و در محل خود قرار میدهد.

شاقول کردن ستون‌ها

پس از اینکه تیرریزی نیز به اتمام رسید لازم است به وسیله دوربین نقشه برداری وضعیت ستونها را از نظر شاقولی بررسی کنیم. چنانچه ستونی در این مرحله ناشاقول باشد به وسیله تیفور زنجیری با کشیدن آن ستون را شاقول می‌کنیم.

موارد ایمنی در مراحل اجرای اسکلت فلزی

با توجه به اینکه که اغلب اسکلت های فلزی در کارگاه اجرا میشوند و در این موارد برای تولید برق سه فاز از موتورهای دیزل ژنراتور استفاده شده و این دستگاه ها با گازوییل کار میکنند موارد زیر را جهت جلوگیری از برق گرفتگی و سوختگی مدنظر داشته باشید:

• قبل از سوخت گیری باید موتور دستگاه خاموش شود و از ریختن مواد سوختنی روی اگزوز و قسمت‌های داغ موتور جلوگیری شود.
• سطل های آب و ماسه و کپسول های خاموش کننده متناسب با نوع حریق و سایر وسایل قابل حمل که به منظور اطفاء حریق به کار میروند به همراه علایم و نشانه های ایمنی باید در قسمت های مختلف کارگاه به طوری که همواره در معرض دید و دسترس باشند نصب و آماده استفاده گردند.
• برای تامین سلامتی افراد و جلوگیری از آلودگی محیط زیست باید این دستگاه ها مجهز به محافظ تعدیل دود و صدا باشند.

موارد ایمنی کار با جرثقیل

یکی از مهمترین موارد در بلند کردن آهن آلات این است که قلاب جرثقیل باید مجهز به شیطانک یا ضامن باشد تا مانع جداشدن اتفاقی بار از آن شود.

• حداکثر باری که میتوان به وسیله قلاب جرثقیل با آن بلند کرد روی آن واضح حک شده باشد.
• میزان حداکثر بار مجاز زنجیرها، کابل ها و سایر وسایل بستن و بلندکردن بار، باید بر روی پلاک فلزی درج و در محل مناسبی بر روی بدنه دستگاه نصب و مفاد آن دقیقا رعایت گردد.
• از روی معابر و فضاهای عمومی نباید هیچ باری به وسیله جرثقیل یا دستگاه های بالابر عبور داده شود. چنانچه این کار اجتناب ناپذیر باشد باید با کسب مجوز از شهرداری این معابر با استفاده از وسایل مناسب محصور، محدود و یا مسدود گردیده و همچنین علايم هشداردهنده موثر از قبیل تابلوها، پرچم های مخصوص یا چراغ های چشمک زن به کار برده شود. در صورتیکه ضرورت عبور بار از روی املاک مجاور توسط شهرداری تایید گردد باید این موضوع کتبا به اطلاع مالکین و ساکنین مربوط برسد.

نکات ایمنی در زمان ساخت و نصب و برپایی اسکلت فلزی

در هنگام نصب و برپایی اجزای اسکلت فلزی باید قبل از جداکردن نگهدارنده ها حداقل های تعیین شده در نقشه های جوشکاری شده یا با پیچ و مهره بسته شده باشد. همچنین قبل از نصب هر عضو سازه بر روی دیگری باید عضو زیرین را ۱۰۰٪ جوشکاری یا پیچ و مهره شده باشد.

برای بالابردن تیرآهن و سایر اجزای فولادی باید از کابل‌های فولادی و طنابهای محکم مخصوص استفاده کرد. برای جلوگیری از صدمه دیدن کابل فولادی در اثر خمش بیش از حد باید قطعات چوب و یا مواد مشابه بین تیرآهن و کابل قرارداده شود. لازم به ذکر است استفاده از زنجیر برای بستن تیرآهن و سایر اجزای فولادی مجاز نمی‌باشد.

در عملیات ساخت، برپایی و نصب اجزای فولادی سازه باید وسایل و تجهیزات حفاظت فردی از قبیل کلاه ایمنی، کفش ایمنی، حمایل بند کامل بدن، طناب مهار، عینک و دستکش حفاظتی مورد استفاده قرار گیرد. متاسفانه جوشکاران این موارد را رعایت نمیکنند.

در قسمت های مناسبی از قطعات و اجزای تشکیل دهنده اسکلت های فولادی باید نقاط اتصال مناسبی برای قلاب طناب نجات و مهار داربست های معلق پیش بینی شود.

تخلیه آهن آلات از تریلر و کامیون باید با استفاده از وسایل بالابر و جرثقیل صورت گیرد. تخلیه تیرآهن ها به صورت دستی با طناب، کابل و نظایر آن مجاز نیست.

خصوصیات جوشکار اسکلت فلزی برای کار در ارتفاع

• مجریان عملیات کار در ارتفاع بایستی حداقل دارای قدرت دید ۱۰/۴ با عینک و بدون عینک باشند.
• این افراد بایستی از سلامتی کامل و توانایی سمعی مورد نیاز و فاقد خصوصیات ترس از ارتفاع باشند.
• مجریان عملیات کار در ارتفاع باید دارای قدرت بدنی، چالاکی، مهارت دستی و هماهنگی مناسب و سرعت انتقال مورد نیاز جهت کار در ارتفاع باشند.
• لباس کار متصدیان کار در ارتفاع بایستی یکسره و فاقد هرگونه لبه یا برجستگی هایی باشد که احتمال درگیر شدن با اشیای مجاور وجود دارد و ترجیحا قسمت مچ دست و پا از نوع کشباف باشد.
• کلاه ایمنی مجریان کار در ارتفاع مجهز به بند چانه ای بوده و افراد ملزم به استفاده از این بند در حین کار باشند.
• کار در ارتفاع به هنگام غروب آفتاب بایستی تعطیل گردد و کار در زیر نور پروژکتور ممنوع می باشد.
• در عملیاتی که امکان کار بر روی محل از نظر اجرایی و ایمنی امکان پذیر نباشد استفاده از بسکت الزامی است. در هنگام استفاده از بسکت نباید اعضای بدن را از حریم چهارچوب سبد خارج کرد. زیرا در اثر برخورد بسکت با اسکلت و غیره احتمال ماندن اعضاء بدن بین بدنه بسکت و اسکلت فلزی وجود دارد.
• استفاده از سیم بکسل یک متری در داخل سبد برای زدن قلاب کمربند الزامی است.
• در موقع بارندگی و یخبندان و وزش بادهای شدید نصب و برپایی اجزای فلزی سازه ممنوع است.