مقایسه زمین های شمالی، جنوبی، شرقی و غربی

ابتدایی ترین سوالی که خیلی از افراد موقع خرید یک ملک یا زمین می‌پرسند این است که از کجا بفهمیم خانه شمالی است یا جنوبی ؟ در پاسخ به این عزیزان باید گفت که به طور کلی نحوه تشخیص شمالی یا جنوبی بودن خانه به این صورت است که اگر ابتدا وارد حیاط یک ملک می‌شوید آن ملک شمالی و اگر ابتدا وارد خانه می‌شوید آن ملک جنوبی است.

از آنجایی که هرکدام از زمین های شمالی، جنوبی، شرقی و غربی ویژگی های خود را دارد و می تواند بر روی درآمد حاصل از ساخت و ساز و حتی هزینه ساخت ساختمان تاثیر بگذارد تصمیم گرفتم در این مطلب این زمین ها را با یکدیگر مقایسه کنم.

ملک شمالی

در ملک های شمالی شما ابتدا وارد حیاط یا محوطه شده و سپس به داخل ساختمان می‌روید. در این زمین‌ها ورودی ملک از سمت جنوب بوده و نورگیری ساختمان نیز از همین سمت که حیاط ساختمان نیز هست صورت می‌گیرد.

محدودیتی که در طراحی پلان ساختمان شمالی با آن روبرو هستیم نورگیری از سمت انتهای ساختمان می باشد. از آنجایی که انتهای ساختمان شمالی مشرف به حیاط همسایه می باشد بنابراین نمی‌توانیم مثل جلو ساختمان در این قسمت پنجره قرار دهیم. بلکه باید قسمتی از زیربنای ملک را کم کرده و به نورگیر یا حیاط خلوت اختصاص داده و علاوه بر این برای حفظ محرمیت و نداشتن دید به داخل حیاط همسایه لازم است ارتفاع این پنجره‌ها از کف ۱۷۰ سانتیمتر باشد. این مورد باعث می‌شود پنجره های کوچکی در انتهای ملک های شمالی داشته باشیم.

کاربری تجاری در زمین شمالی

در زمین های شمالی که کاربری تجاری مسکونی دارند از آنجایی که بخش تجاری در قسمت حیاط ساخته می‌شود بنابراین قسمتی از مساحت حیاط را اشغال کرده و بر روی نمای ساختمان نیز تاثیر منفی می‌گذارد.

رمپ پارکینگ در زمین شمالی

در ملک های شمالی در صورتی که بخواهیم از زیرزمین به عنوان پارکینگ استفاده کنیم می‌توانیم رمپ خود را از حیاط شروع کنیم. این مورد باعث می‌شود که رمپ، زیرزمین را کمتر اشغال کرده و فضای بیشتری را برای طراحی پارکینگ در اختیار داشته باشیم. از این نظر زمین های شمالی نسبت به زمین های جنوبی بهتر هستند.

در صورتیکه هم همکف و هم زیرزمین پارکینگ باشد به ناچار رمپ را باید از انتهای زمین اجرا کرده و مقداری از فضای پارکینگ توسط رمپ اشغال خواهد شد.

ملک جنوبی

بر عکس ملک های شمالی ما در ملک های جنوبی ابتدا وارد ساختمان می‌شویم و در انتهای ساختمان حیاط یا محوطه را اجرا می‌کنیم. بنابراین در این زمین‌ها ورودی ملک از سمت شمال می باشد.

نورگیری ساختمان جنوبی از هر دو سمت می باشد. چرا؟ به این دلیل که از یک سمت می‌توانیم از حیاط خودمان و سمت دیگر از معبر نورگیری کنیم. همین موضوع باعث می‌شود تا ملک های جنوبی نسبت به شمالی ارزشمند تر باشند و دست ما در طراحی پلان ساختمان جنوبی باز تر باشد.

مزیت دیگری که ملک های جنوبی نسبت به شمالی دارند این است که ما در ملک های جنوبی می‌توانیم به سمت معبر پیشروی کرده و کنسول اجرا کنیم. بنابراین در جواب عزیزانی که می‌پرسند خانه های شمالی بهترند یا جنوبی اینطور می‌توان گفت:

مزایای ملک جنوبی نسبت به شمالی

• نورگیری بدون محدودیت از هر دو سمت در ملک های جنوبی
• عدم نیاز به نورگیر در ملک جنوبی و در نتیجه افزایش زیربنا قابل ساخت
• پیشروی به معبر و اجرای کنسول و در نتیجه افزایش زیربنا در ملک های جنوبی

مزیت ملک شمالی نسبت به جنوبی

در صورتیکه پارکینگ در زیرزمین داشته باشیم در ملک‌های شمالی فضای بیشتری نسبت به ملک های جنوبی در اختیار داریم. چرا؟ به این دلیل که رمپ پارکینگ در زمین شمالی از داخل حیاط شروع می‌شود ولی در زمین جنوبی رمپ از داخل زیربنا شروع شده و همین رمپ مقدار قابل توجهی از فضای زیرزمین را اشغال می‌کند.

کاربری تجاری در زمین جنوبی

در زمین های جنوبی بخش تجاری جزیی از ساختمان اصلی است بنابراین این بخش هماهنگی بیشتری با کل ساختمان داشته و نمای یکدست و یکنواختی را می‌توان در آن اجرا کرد.

رمپ پارکینگ در زمین جنوبی

در زمین های جنوبی اگر بخواهیم در زیرزمین پارکینگ احداث کنیم از آنجایی که ورودی رمپ در داخل زیربنا ساختمان است بنابراین مقداری از فضای پارکینگ توسط رمپ اشغال می‌شود. این مورد تقریبا تنها ایراد زمین های جنوبی است.

در حالتی‌که دو طبقه پارکینگ داشته باشیم. یعنی هم همکف و هم زیرزمین پارکینگ باشد میتوانیم رمپ را از داخل حیاط (انتهای ساختمان) اجرا کرده تا فضای کمتری بابت رمپ اشغال شود.

ملک شرقی

زمین های شرقی در سمت راست خیابان های شمالی جنوبی قرار گرفته است. در این زمین‌ها ورودی به ملک از سمت غرب بوده و امکان نورگیری از سمت غرب که معبر بوده و همچنین از سمت جنوب که حیاط خودمان است فراهم می‌باشد.

در ملک های شرقی امکان اجرای کنسول در طبقات نیز فراهم است به این دلیل که می‌توانیم به سمت خیابان پیشروی کنیم.

ملک غربی

برعکس مورد قبلی یک زمین غربی در سمت چپ خیابان های شمالی جنوبی قرار دارد. ورودی این زمین‌ها از سمت شرق بوده و امکان نورگیری از دو سمت جنوب و شرق فراهم است. مشابه با زمین های شرقی در زمین های غربی نیز می توانیم در طبقات کنسول اجرا کرده و به سمت معبر پیشروی کنیم.

ملک شرقی بهتر است یا غربی ؟

همانطور که میدانید خورشید از شرق طلوع کرده و از سمت غرب غروب می‌کند. بنابراین به طور کلی زمین های غربی چون نور شرق را دریافت می‌کنند در طول روز روشن تر هستند. زمین های شرقی نیز چون نور غرب را دریافت می‌کنند در زمان عصر و نزدیک به غروب نورگیر تر هستند. بنابراین این مورد بستگی به این دارد که ملک در مناطق گرمسیر است یا سردسیر؟ در مناطق گرمسیر تابش مستقیم نور خورشید به داخل خانه خوشایند نیست و باید آنرا کنترل کرد در حالیکه همین موضوع در مناطق سردسیر مزیت به شمار می‌رود.

خانه شرقی غربی بهتر است یا شمالی جنوبی ؟

خانه‌های شرقی غربی طول آنها در سمت معبر است در حالیکه خانه‌های شمالی جنوبی عرض آنها در سمت معبر است. بنابراین خانه های شرقی غربی نورگیر تر هستند. مخصوصا خانه های غربی که نور شرق را دریافت می‌کنند در طول روز روشن تر هستند.

نکته مهمی که باید به آن توجه کرد این است که لزوما یک ملک می‌تواند در جهات اصلی جغرافیایی نباشد. یعنی با زاویه نسبت به جهت های جغرافیایی باشد. مثلا ممکن است ملکی که به آن شمالی میگوییم کاملا در جهت شمال نباشد بلکه کمی مایل به شرق یا غرب باشد. برای اطلاع از این مورد به نقشه شهر خود یا گوگل مپ مراجعه کنید.

طراحی پلان ساختمان شرقی غربی را در مطلب دیگری توضیح داده ایم.

زمین های دونبش

زمین‌هایی که در محل تقاطع دو معبر قرار بگیرند را اصطلاحا زمین دونبش می‌گوییم. ملک های دونبش را با توجه به اینکه با کدام معبر ها در ارتباط است اینطور نامگذاری می‌کنیم:

• ملک شمالی شرقی : ملک شمالی که در سمت راست معبر شمالی جنوبی قرار گرفته است.
• ملک شمالی غربی : ملک شمالی که در سمت چپ معبر شمالی جنوبی قرار گرفته است.
• ملک جنوبی شرقی : ملک جنوبی که در سمت راست معبر شمالی جنوبی قرار گرفته است.
• ملک جنوبی غربی : ملک جنوبی که در سمت چپ معبر شمالی جنوبی قرار گرفته است.

در مطلب دیگری با عنوان طراحی پلان ساختمان دونبش در مورد جانمایی فضاها و نقشه این زمین ها توضیح داده ایم.

کدام یک از زمین های دونبش بهتر است؟

به طور کلی زمین های جنوبی که در سر نبش قرار می‌گیرند نسبت به زمین های شمالی دونبش بهترند. چرا؟ چون این زمین‌ها از سه سمت امکان نورگیری را دارند در حالیکه زمین های شمالی سرنبش از دو سمت نورگیر هستند.